۱۵ ژوییه ۲۰۱۷
مریم میرزاخانی به تاریخ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶ ستاره ای در جهان دانش درخشید. مریم میرزاخانی در دوران پایانی تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) را کسب کرد و در این سال به عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی جایزه نمرهٔ کامل شد. وی در سال ۱۹۹۹ کارشناسی خود را در رشته ریاضی از دانشگاه شریف و دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد به سرپرستی کورتیس مک‌مولن از برندگان مدال فیلدز دریافت کرد.
در فوریه ۱۹۹۸ اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که از اهواز راهی تهران بود به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجویان نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین‌المللی ریاضی بودند جان باختند واما مریم میرزاخانی از جمله بازماندگان این سانحه بود، گویی ماموریتش برای جهان ریاضیات به اتمام نرسیده بود.
ریاضیدانان مدت‌های طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بوده‌اند. مریم میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌حلی روشن در اختیار داشت. از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیدهٔ سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشتهٔ ریاضیات تجلیل شد.
او در نهایت در سال ۲۰۱۳ جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا و در سال ۲۰۱۴ جایزه کلی و مدال فیلدز که بالاترین نشان علمی در ریاضیات است را به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» کسب کرد. مریم میرزاخانه مدال فیلدز را در مراسم افتتاحیه کنفرانس جهانی ریاضیات از دستان خانم پارک گئون های، رییس‌جمهور کره جنوبی دریافت کرد.
مریم میرزاخانی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت؛ نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت؛ نخستین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و نخستین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی جهانی نمرهٔ کامل گرفت. وی نخستین زن و نخستین دانشمند ایرانی برنده مدال فیلدز است. وی در سال ۲۰۰۸ در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشتهٔ ریاضیات بود.
مریم میرزاخانی در نهایت پس از چهارسال مبارزه با بیماری سرطان بامداد امروز به اعماق گیتی بازگشت. شورای ملی ایران درگذشت این دانشمند برجسته ایرانی را به جامعه علمی ـ ریاضی، تنها دلبندش آناهیتا، همسرش جان وندراک، بستگان و نزدیکان وی تسلیت می گوید.
یادش گرامی، نامش جاودان و راهش پایدار
