جمهوری اسلامی « خود بخشی از بحران است و نه راهکار برون رفت از آن»
پیوند به نوشته در روزنامه لوموند فرانسه
برای رضا پهلوی پسر پادشاه ایران، پیامد عملکرد حکومت مستقر در تهران غیر مستقیم عامل پیدایش حکومت اسلامی (داعش) است.
رضا پهلوی، فرزند ارشد شاه ایران، پنجاه و سه ساله، در تبعید از سال ۱۹۷۹، رئيس شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد می باشد. هژده گروه و سازمان سیاسی از مشروطه خواه، جمهوری‌خواه، سوسیال دموکرات تا نمایندگانی از «جنبش سبز»، در آپریل ۲۰۱۳، اتئلاف مخالفین حکومت جمهوری اسلامی را تشکیل دادند.
رضا پهلوی در گفتگو با هلن سالن، روزنامه لوموند ـ فرانسه نگرش خود را در سه زمینه مختلف، حکومت اسلامی (داعش)، پرونده هسته ای ایران و ریاست جمهوری حسن روحانی، ابراز داشت.
***************
حکومت اسلامی داعش، تهدیدی برای دو کشور عراق، سوریه و همچنین کشورهای همسایه همچنان ایران می باشد. آیا از دیدگاه شما استراتژی همبستگی جهانی بر علیه حکومت اسلامی، معقول به نظر می‌رسد؟
ما باید منشا بحران های کنونی را ریشه یابی کنیم. محرک محوری پیدایش اسلام سیاسی، رادیکالیسم و ناپایداری منطقه با استقرار رژیم جمهوری اسلامی در ایران شکل گرفت. پیش از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، خاورمیانه، منطقه ای با ثبات (پایدار) بود. مساله رویارویی شیعه و سنی وجود نداشت. رژیم جمهوری اسلامی، همواره به دنبال تحمیل سلطه بنیادگرایی شیعه خود در منطقه بوده است، و این خود بانی واکنش گروه های سنی شده که امروز به بدترین شکل از سوی بنیادگرایان سنی دیده می شود.
چنانچه این مشکل ها را تنها از یک دریچه محدود بنگریم، راهکاری برای برون رفت از این بحران هرگز پیدا نخواهد شد. گویی برای از بین بردن حشره ها، بجای خشک کردن باتلاق به جنگ با حشره ها برویم، در حالیکه باتلاق، منشا پیدایش حشره ها، سرجایش باقی است. برای برون رفت از این بحران، راهکار عمیق تری بر مبنای دو فاکتور: برقراری دموکراسی و برقراری لاییسیته (جدایی دین از سیاست) در کشورهای منطقه، نیاز است.
***************
آیا ایران به دلیل نفوذش در سوریه و عراق، نقشی برای برون رفت از این بحران ندارد؟
جمهوری اسلامی، از رژیم بشار اسد در سرکوب شهروندان سوری، آشکارا پشتیبانی کرده است و این حمایت را با ارسال میلیاردها دلار به اسد، بدون در نظر گرفتن، پشتیبانی های نظامی و ارسال مهمات و سلاح‌ها که برای سرکوب مخالفان در اختیار اسد گذاشته، نشان داده است. همان گونه که در عراق انجام شد. رژیم ملاها مدعی است که می‌تواند به حل این بحران کمک کند در حالی که خود او منشا این ناپایداری در منطقه است!
جمهوری اسلامی، خود بخشی از مشکل است و نه راه حل. گفت و گوی با این رژیم به هیچ نتیجه مناسبی منتهی نخواهد شد. بقای جمهوری اسلامی درگرو چند مورد است: نابودی دشمن او یعنی جهان غرب با همه ارزش‌هایش ـ حقوق بشر، آزادی‌های دموکراتیک و لاییسیته (جدایی دین از سیاست) ـ- که برای او همانند سم است، دارد. تنها راهکار برون رفت از این بحران را در میان مردم این منطقه که قربانیان این رژیم ها هستند می‌توان یافت. آنها بهترین متحدان اصلی شما هستند، که در گفت و گو و مذاکرات هرگز در نظر گرفته نشدند.
***************
مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران می بایست در ۲۴ نوامبر به پایان برسد. آیا شما فکر می‌کنید توافق نهایی امکان پذیر خواهد بود؟
آیا شما فکر می‌کنید، رژیمی که در حال توسعه برنامه هسته‌ای صلح آمیز باشد، کشور خود را تا آستانه درگیری های نظامی و تحمیل تحریم‌های اقتصادی و عواقب کمرشکن آن بر مردم کشور خود، می برد؟ در انگیزه آنها عدم شفافیت وجود دارد. در آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که کارشناسان به اطلاعات لازم دسترسی ندارند.
به تازگی، آقای خامنه‌ای دستور داده که تعداد سانتریفیوژها افزایش یابد. رژیم مراکز هسته‌ای خود را در قم، نطنز و اراک حفظ کرده است. آنچه که با اظهارات آنها برای توسعه انرژی هسته‌ای غیرنظامی در رویارویی و تضاد کامل است. رژیم، مانند همیشه بدنبال خرید وقت است تا قابلیت هسته‌ای نظامی خود را تکمیل کند. تنها راه جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای در منطقه، حمایت از آرمان‌های دموکراتیک مردم ایران است.
این مهم در راستای منافع حیاتی غرب، همچنان برای روسیه و چین می باشد.
***************
آیا از دیدگاه شما، تحریم‌ها راهکاری برای اعمال فشار برحکومت ایران است؟
این استراتژی اشتباه است. چنانچه تحریم‌ها در راستای تغییر در رفتار رژیم اعمال شود، بدین معنی است که همچنان درک نشده است که این رژیم نمی‌تواند تغییر کند. اتخاذ سیاست تحریم تنها زمانی تاثیرگذار خواهد بود که هدف کمک به مردم برای رسیدن به دموکراسی باشد. چراکه در نهایت، رژیم دوام می‌آورد و فشار و رنج را چه کسی متحمل می شود؟ مردم می‌گویند: «ما حاضریم کمربندها را سفت تر ببندیم به شرط آنکه به ما کمک کند تا از شر این رژیم رها شویم. »
***************
ارزیابی شما از عملکرد ریاست جمهوری حسن روحانی یک سال و نیم پس از انتخاب وی چیست؟
در نخستین سال ریاست جمهوری روحانی، تعداد زندانیان سیاسی و تعداد اعدام ها بیشتر از سال آخر ریاست جمهوری احمدی نژاد بود. در زمان محمد خاتمى [رئيس جمهور ایران در بین سال های ۱۹۹۷ و۲۰۰۵]، به همین منوال بود، همچنان که مدعی شد، زندانی سیاسی (روزنامه نگار) وجود ندارد. به همین دلیل، فردی که به نمایندگی از رژیم جمهوری اسلامی در مجمع عمومی سازمان ملل، بیشتر و یا کمتر لبخند بزند، دارای اهمیت نمی باشد. در واقع همگی در خدمت این دیکتاتوری دینی جمهوری اسلامی هستند.
انگیزه های جمهوری اسلامی در ماهیت خود بدسرشت است و چهره ای که از خود نشان می دهد، با خواست و با عملکرد واقعی اش همخوانی ندارد. در شیعه جمهوری اسلامی، (تقیه: پنهان کردن) این حق را به شما می‌دهد که انگیزه های خود را پنهان کنید. جهان غرب هم هربار به این دام می‌افتد.
***************
شما چه بدیلی برای ایران پیشنهاد می‌کنید؟
مردم ایران می بایست تصمیم گیرنده برای سرنوشت خود باشند. تنها راه برای رسیدن به آن، برگزاری انتخابات آزاد است. در ایران، هیچگونه فضای آزادی سیاسی که بتواند اراده و میل مردم را سنجش کند وجود ندارد. می بایست به جامعه یاری رساند تا با اجرای یکسری جنبش های نافرمانی مدنی و البته نه با سناریوهای نظامی یا کودتا، خود را آزاد کند. رژیم در برابر افزایش شکاف های درونی خود ناتوان شده و در برابرخیزش و اراده یک ملت، توان ایستادگی ندارد.
استقرار دموکراسی در ایران، قدرت‌های سنی پرنفوذ منطقه را به این نتیجه می‌رساند که نیازی به ایجاد قدرت و مقابله با حکومت دینی در ایران را نخواهند داشت. اینچنین جنگ شیعه و سنی، تبعیض نژادی، تهدید برنامه هسته‌ای نظامی به پایان می رسد و روند صلح بین دو کشور اسرائیل و فلسطین در نهایت میسر می گردد.
برای رسیدن به این هدف، گفت و گو با کشورهای دموکراتیک امری الزامی است. چنین سرمایه گذاری تاکنون انجام نشده است. آیا برای شما این عجیب نیست که در طی سی و پنج سال گذشته هیچگونه گفت و گوی رسمی با اپوزیسیون دموکراتیک ایران، چه در درون و یا برون از مرزهای کشور انجام نشده است؟هرزمانی که مردم خاورمیانه خواستار کمک و پشتیبانی بوده اند، نادیده گرفته شده، سپس در مقابل پیامد دهشتناک آن خیلی دیر و خیلی سست واکنش نشان داده می‌شود. نمونه بحران سوریه و پیدایش حکومت اسلامی خود حاکی از این ماجرا دارد. افسوس، کشورهای دموکراتیک چشم انداز استراتژیک واقع بینانه ای در مورد این مشکل ها ندارند.
